کشف ترفند جادویی باکتریها جهت مقاومت در برابر آنتی بیوتیکها

باکتریها موجودات میکروسکوپی هستند اما کمبود در ابعاد به ابتکار نبوغ آنها اضافه کرده است. باکتریها از جمله اولین تشکلهای زمین در نظر گرفته میشوند که (احتمالاً ۲٫۵ میلیارد سال پیش) ترفندهای زیادی را برای زنده ماندن در آستین خود پنهان کردهاند. دانشمندان اخیراً یکی از ترفندهای هوشمندانهای را که پرانکسترهای ریز از آن استفاده میکنند را رمزگشایی کردهاند. این گونه باکتریها به منظور شناسایی نشدن توسط آنتیباکتریها و مقاومت به آنتیبیوتیکها از این ترفند استفاده میکنند.
محققان دانشگاه نیوکاسل بریتانیا نمونهای از بیماران مبتلا به نوعی عفونت ادراری را مورد بررسی و مطالعه قرار دادند. این دانشگاه در بیانیهای اعلام کرد که فنآوریهای پیشرفتهای به آنها کمک کرده تا یک باکتری را که معمولاً دیواره سلولی خود را از بین میبرد، را شناسایی کنند. در واقع باکتریها از این روش برای مقاومت به آنتیبیوتیکها استفاده میکنند. این اولین مطالعهای است که نشان میدهد باکتریهای موجود در بدن انسان میتوانند شکل خود را تغییر دهند و دیواره سلولی را در داخل خود مخفی کنند. به گزارش ایندیپندنت، با پنهان کردن دیواره سلولی، آنتیبیوتیکها دیگر هیچ هدفی برای اتصال به آنها ندارند که یک شکل عالی از مقاومت را برای این نوع باکتریها فراهم آورده است.
این توانایی زنده ماندن بدون دیواره سلولی به طور رسمی “L-form switching” نامگذاری شده و همان طور که در بیماران سالمند دچار عفونت ادراری مشاهده شد، زمانی که بدن آنتیبیوتیک دریافت میکند، باکتری موجود در بدن آنها تغییر شکل داده و در مقابل آنتیبیوتیک از خود مقاومت نشان میدهند. این روش مقاومت به آنتیبیوتیکها را افزایش میدهد.
نویسنده اصلی این تحقیق؛ دکتر کاتارینا میکیویچ، گفت: “تصور کنید که دیواره باکتری همانند لباسی است که از بالا دیده میشود. این لباس به آنها یک شکل منظم کروی یا میلهای میدهد و باعث استحکام بیشترشان شده و از آنها محافظت میکند. اما این لباس یک اثر منفی نیز دارد و آنها را بیشتر در معرض دید قرار میدهد، به خصوص برای سیستم ایمنی بدن و آنتیبیوتیکهایی مانند پنی سیلین.”
وی گفت: “آنچه ما دیدیم این است که با وجود آنتیبیوتیکها، باکتریها میتوانند از یک فرم کاملاً دیوارهدار به حالت کاملاً بدون دیواره و بیشکل و بدون دیواره سلولی تبدیل شوند-در واقع درآوردن لباس رنگی و مخفی کردن آن در داخل خودشان. این عمل تقریباً مانند یک ترفند جادویی در سطح میکروسکوپی است. دیری نپایید که سیستم ایمنی بدن و آنتیبیوتیکهایی که از آن محافظت میکردند گمراه شدند”
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، مقاومت به آنتیبیوتیکها تهدیدی عمده برای سلامت جهانی، همچنین امنیت و توسعه مواد غذایی است. قبلاً در یک مطالعه این تیم تحقیقی نشان داد که سیستم ایمنی بدن نیز به منظور تاثیر کمتر، L-form switching را القاء میکند اما اثر آنتیبیوتیکها عمیقتر بوده است.
مطالعه کنونی نشان میدهد که L-forms در برخی از گونههای باکتری مرتبط با UTIها از جمله E. coli، انتروکوک، انتروباکتر، استافیلوکوک مشاهده شده است؛ حتی با وجود اینکه این گونه باکتریها دیواره سلولی نداشته و ممکن است ضعیفتر باشند به خوبی میتوانند با مخفی شدن زنده مانده و مقاومت به آنتیبیوتیکها در این گونهها افزایش مییابد.
محققان همچنین باکتریهای تغییر شکل یافته را از بیماری که تحت درمان UTI قرار گرفته بود جدا کرده و در یک فیلم نشان دادند که دیوارههای سلولی آنها پس از بین رفتن آنتیبیوتیکها بازسازی میشود. این روند حدود پنج ساعت به طول انجامید. قدم بعدی این بود که نشان دهند سوئیچینگ با فرم L در کل یک ارگانیسم زنده امکانپذیر است – نه فقط در محیطهای مصنوعی آزمایشگاه. این تیم این کار را با کمک میکروسکوپ انجام داده است.